Read this article in English
นอกจาก ‘อาหาร’ จะจำเป็นกับมนุษย์ในแง่ของการดำรงชีวิตแล้ว ยังเป็นสิ่งที่สะท้อนภาพสังคมและวัฒนธรรมของผู้คนในพื้นที่เหล่านั้นด้วย นั่นเป็นเหตุที่ทำให้โลกใบนี้เต็มไปด้วยอุตสาหกรรมเกี่ยวกับอาหาร ทั้งการทำฟาร์ม การขนส่ง รวมไปถึง ‘อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเกี่ยวกับอาหาร’ ที่เริ่มได้รับความนิยมอย่างล้นหลามในศตวรรษที่ผ่านมา
รุ่งอรุณของมนุษย์แต่ละวัน ผู้คนมักออกเดินทางไปยังที่ต่างๆ และสิ่งที่พวกเขาพกพาไปด้วยเสมอก็คือ ‘อาหาร’ ไม่ว่าจะเป็นเนื้อสัตว์ สมุนไพร เครื่องเทศหรือพืชผัก และเนื่องจาก ‘ความใฝ่รู้’ เป็นธรรมชาติดั้งเดิมของมนุษย์ ทำให้วัตถุดิบเหล่านี้ถูกนำไปปรุงแต่งหลากหลายแบบในแต่ละท้องถิ่น บ้างปรุงให้เข้ากับสภาพอากาศ บ้างปรุงตามความชอบ อาหารจึงสามารถบอกเล่าเรื่องราวของผู้คนและสถานที่แห่งนั้นได้
ปัจจุบันนักท่องเที่ยวจำนวนมากเดินทางไปยังที่ต่างๆ ทั่วโลกเพื่อพบปะผู้คนและสัมผัสวัฒนธรรมผ่านอาหาร อุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเกี่ยวกับอาหารจึงค่อยๆ เติบโตขึ้น WFTA หรือ World Food Travel Association ระบุว่า ‘เหตุที่นักท่องเที่ยวที่นิยมตระเวนทานอาหารในแต่ละประเทศ ก็เพื่อให้ได้สัมผัสและรู้สึกถึงสถานที่เหล่านั้นได้อย่างแท้จริง’
ประเทศไทยถูกยกให้เป็นหนึ่งในประเทศที่เป็นจุดหมายปลายทางสำหรับนักท่องเที่ยวทั่วโลก และอาหารไทยของเราก็ถูกจัดอันดับให้เป็นหนึ่งในอาหารที่ดีที่สุดในโลก World Food Travel Assiciation จึงได้แต่งตั้งให้มี ‘ทูตอาหารไทย’ ที่จะช่วยนำเสนอรสชาติของอาหารไทยให้โลกรู้จักได้ยิ่งขึ้นไปอีก เอกนฤน ธรรมมารักษ์ หรือ คุณ ‘แม็กซ์’ คือทูตอาหารไทยคนนั้น
เขาเป็นผู้ดูแลกิจการ INTCO บริษัททัวร์ของครอบครัว และเคยเดินทางและกินไปทั่วโลกกว่า 50 ประเทศ “ผมเป็นคนชอบสงสัยและมักจะพยายามหาคำตอบว่าเพราะอะไร” คุณแม็กซ์เริ่มเล่าถึงเรื่องราวบนเส้นทางอาหารของเขา สมัยที่ยังเป็นนักเรียน เขาทานอาหารเพียงเพื่อที่จะดำรงชีวิตอยู่ไปแต่ละวันเท่านั้น แต่หลังจากที่ได้ก้าวเข้ามาในวงการการ ‘ท่องเที่ยว’ เขาก็เริ่มตั้งคำถามเกี่ยวกับอาหารมากกว่าที่เคย เช่น ‘ทำไมปลาชนิดนี้ถึงต้องกินกับไวน์ชนิดนี้ ทำไมบางซอสถึงเข้ากับแค่บางเนื้อสัตว์เท่านั้น’ นั่นเป็นคำถามที่เขามักหาคำตอบมาเสมอ ยิ่งเมื่อได้เดินทางมากเท่าไหร่ ก็ยิ่งได้คำตอบที่คลายความสงสัยของตัวเอง จนเริ่มมองเห็นความสัมพันธ์ระหว่างอาหารและวัฒนธรรมในแต่ละพื้นที่ ปัจจุบันในฐานะที่เขาเป็นผู้บริหารของธุรกิจท่องเที่ยวที่ดำเนินกิจการมายาวนานกว่าสี่ทศวรรษ คุณแม็กซ์แน่ใจแล้วว่าจะต้องมีการท่องเที่ยวสำหรับผู้คนที่สนใจเกี่ยวกับอาหารให้มากขึ้น
“ประเทศไทยโชคดีที่เป็นจุดหมายปลายทางของการท่องเที่ยวเชิงอาหาร” คุณแม็กซ์กล่าวต่อ อาหารข้างทาง หรือสตรีทฟู้ดของบ้านเรานั้นยากที่จะหาใครเทียม เพราะเต็มไปด้วยความหลากหลาย ทั้งเรื่องของวัตถุดิบ เทคนิคอันแพรวพราว อีกทั้งมีความหลากหลายของวัฒนธรรมและวัตถุดิบทำให้อาหารมีรสชาติต่างกันออกไป คนไทยชอบทานอาหารนอกบ้าน ทำให้ร้านอาหารมีหลายแบบ มีอาหารดีๆ หลากราคา เมื่อไม่กี่ปีที่ผ่านมาประเทศไทยเป็นที่รู้จักในนามประเทศที่มีอาหารชั้นเลิศจากร้านอาหารระดับโลกที่ควรมาเยือนสักครั้ง ยิ่งไปกว่านั้นยังมีคลาสสอนทำอาหาร โฮมสเตย์ และกิจกรรมเกี่ยวกับอาหารมากมายที่ชวนให้นักท่องเที่ยวเข้ามาสัมผัส
หัวใจหลักของการเป็น ‘ทูตอาหารไทย’
คุณแม็กซ์เล่าถึงหัวใจหลักของการเป็นทูตอาหารไทยว่า หน้าที่นี้เป็นการทำให้อาหารไทยไปสู่สายตาชาวโลกมากยิ่งขึ้น และสิ่งเหล่านี้สามารถนำเสนอผ่านแคมเปญต่างๆ ที่ส่งเสริมการท่องเที่ยวไปด้วย ไม่ว่าจะเป็นการลงทุนเปิดโรงเรียนสอนทำอาหาร, แปรรูปอาหาร, ส่งออกวัตถุดิบ หรือแม้แต่เหล่าเชฟก็ยังเป็นส่วนหนึ่งที่ช่วยทำให้อาหารไทยเติบโตไปได้ไกลยิ่งกว่านี้ เขามุ่งมั่นที่จะทำงานร่วมกับองค์กรต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน เช่น การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย นักการตลาด นักลงทุน เจ้าของธุรกิจ นักวิจัย นักเรียนนักศึกษา รวมถึงสื่อต่างๆ
อีกหนึ่งบทบาทสำคัญของการเป็นทูตอาหารไทย คือการเป็นหัวเรือใหญ่ที่ช่วยให้ World Food Travel Association ได้ร่วมงานกับประเทศไทยไม่ว่าจะเป็นโครงการขนาดเล็กหรือใหญ่ เพื่อผลักดันอาหารไทยไปสู่สายตาชาวโลกให้ได้
คุณแม็กซ์กล่าวถึงอาหารสตรีทฟู้ดที่เขาหลงรักว่า ยังมีอีกหลายสิ่งที่ผู้มาเยือนเมืองไทยอาจมองข้าม แต่เขาเชื่อว่าสิ่งนี้จะช่วยดึงดูดเหล่านักชิม ครั้งหนึ่งเขาเคยได้พบกับเชฟมากฝีมือที่พยายามยกระดับอาหารท้องถิ่นของจังหวัดเชียงรายให้เป็นที่รู้จัก และเขาเชื่อว่าที่นั่นจะเป็นอีกหนึ่งร้านอาหารที่ยอดเยี่ยมในภาคเหนือ และมอบประสบการณ์ดีๆ ให้แก่ผู้มาเยือน
“มีหลายอย่างที่เราสามารถทำได้ ถ้าเราเริ่มเล่าเรื่องอาหารของไทยและเชื่อมโยงไปยังมิติต่างๆ เราสามารถจัดงานสัมมนาที่มีผู้เชี่ยวชาญอาหารท้องถิ่นมานั่งคุยกัน จัดประชุมสุดยอดอาหาร หรือสร้างแคมเปญที่น่าสนใจ อาจมีการทำงานร่วมกับผู้เชี่ยวชาญด้านอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเพื่อช่วยจัดทัวร์อาหาร ผมหวังว่าจะได้ใช้ประโยชน์จากข้อมูลวิจัยจำนวนมหาศาลที่ทางสมาคมมีให้ เพื่อยกระดับการท่องเที่ยวเชิงอาหารของประเทศไทย” คุณแม็กซ์กล่าว นอกจากนี้เขายังเสริมอีกว่า INTCO พร้อมเปิดตัว 3 เส้นทางท่องเที่ยวชิมอาหารไทยในเดือนกันยายนนี้ มีทั้งภาคเหนือ ภาคกลางและภาคใต้ โดยจะจัดตัวเลือกให้เข้ากับทุกกลุ่มนักท่องเที่ยวด้วย
คุณแม็กซ์เป็นทั้งชายหนุ่มผู้หลงรักไวน์ มนุษย์ผู้ใฝ่รู้ มีชีวิตชีวา เป็นสมาชิกในครอบครัวที่ทำธุรกิจทัวร์ที่มีส่วนช่วยแนะนำเชียงใหม่ให้โลกรู้จัก และดูแลเหล่านักท่องเที่ยวผู้มาเยือนมานานกว่า 40 ปี เท่านี้ก็แสดงให้เห็นแล้วว่าเขาช่างเหมาะสมกับการเป็น ‘ทูตอาหารไทย’ อย่างแท้จริง หลังจากที่พูดคุยกันมาร่วมชั่วโมง แววตาที่เปล่งประกายของเขา ทำให้สัมผัสได้ถึงความมุ่งมั่นของเขา ที่จะช่วยให้นักท่องเที่ยวได้สัมผัสความงดงามของประเทศไทยผ่านวัฒนธรรมการทานอาหารอันทรงคุณค่า
สถิติเกี่ยวกับเหล่านักท่องเที่ยวและอาหาร โดย World Food Travel Association
61% ท่องเที่ยวเพื่อการชิมอาหาร และ 2 ใน 3 ซื้ออาหาร
เป็นของฝากกลับมาด้วย
62% เมื่อประทับใจอาหารหรือเครื่องดื่มที่เคยได้ทานตอนไปเที่ยวครั้งแรก มักจะกลับมาหาทานอีกครั้งในเมืองที่อาศัยอยู่
83% รู้สึกว่าอาหารและเครื่องดื่มที่ได้ทานตอนท่องเที่ยวช่วยสร้างความประทับใจให้กับพวกเขา
25% ของค่าใช้จ่ายในการท่องเที่ยวหมดไปกับค่าอาหาร
93% ของนักท่องเที่ยวทุกคนสามารถเป็น food traveler ได้ ถ้าได้สัมผัสกับประสบการณ์การกินอาหารที่มากกว่าการออกไปทานข้าวนอกบ้าน
* IG: thammaraksmax