Read this article in English
“เรื่องโภชนาการเด็กอาจจะไม่ใช่ประเด็นร้อนในสังคม ไม่ใช่ประเด็นเร่งด่วนที่คนคิดว่าจะต้องรีบเข้าไปช่วยเหมือนปัญหาไฟไหม้ น้ำท่วม เพราะมันไม่เห็นผลทันที”
เสียงสะท้อนจากคณะทำงานโครงการฟู้ดฟอร์กู๊ด (FOOD FOR GOOD) ภายใต้มูลนิธิยุวพัฒน์ ซึ่งก่อตั้งมา 9 ปีแล้ว ตั้งแต่ พ.ศ. 2557 ด้วยตระหนักถึงความสำคัญของโภชนาการที่ดีของเด็ก อันเป็นพื้นฐานสำคัญในการเติบโตอย่างแข็งแรง ส่งผลระยะยาวไปถึงเรื่องความพร้อมด้านการเรียนรู้ และการพัฒนาสติปัญญาที่ดี
“มีหลายมูลนิธิในประเทศไทยที่ทำเรื่องงบประมาณและการบริจาคอาหาร แต่เรากลับพบว่ายังมีเด็กที่มีภาวะทุพโภชนาการเพิ่มขึ้นทุกปี มีเด็กขาดสารอาหาร มีเด็กน้ำหนักเกินหรือไม่ได้มาตรฐาน หรือเด็กที่มีปัญหาสุขภาพเพิ่มขึ้น ซึ่งเราพบว่าปัญหาหลักคือเรื่อง ‘คนดูแล’ แม้ว่าปัญหาด้านงบประมาณก็เป็นส่วนหนึ่ง แต่ปัญหาหลักที่เราเจอคือเรื่องการบริหารจัดการ เด็กไม่ได้ไม่มีอะไรกิน แต่เด็กอาจจะได้กินอย่างไม่ถูกต้อง”
จึงเป็นภารกิจหลักที่โครงการ FOOD FOR GOOD ได้พัฒนาหลักสูตรเพื่อช่วยเหลือด้านโภชนาการเด็กให้กับโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการ ต่อยอดจากโปรเจค “พี่อิ่มท้อง น้องอิ่มด้วย” งานแรกเมื่อ 9 ปีก่อนที่ทำเพียงระดมทุนเพื่อบริจาคเงินให้ 3 มูลนิธินำไปส่งต่อให้กับโรงเรียนที่ขาดแคลนงบประมาณด้านอาหาร
“เราควรสอนให้จับปลามากกว่าการให้ปลา”
ย้อนกลับไปที่จุดเริ่มต้น โครงการ FOOD FOR GOOD ก่อตั้งโดยหน่วยงานเอกชนที่ทำงานภาคธุรกิจ คุณทิพย์ชยา พงศธร ประธานเจ้าหน้าที่บริหาร กลุ่มธุรกิจอสังหาริมทรัพย์และโรงแรม กลุ่มบริษัทพรีเมียร์
“เราทำงานในสายธุรกิจที่มีความเชี่ยวชาญเรื่องของการบริการ อาหาร และเครื่องดื่ม เราอยากสร้างความร่วมมือเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลง เราจึงกลับมามองตัวเองก่อนว่าเราจะใช้ข้อดีหรือจุดแข็งของเราอย่างไรในการสร้างความเปลี่ยนแปลงที่ยั่งยืนได้”
จุดแข็งที่มีคือความเชี่ยวชาญด้านอาหาร และการบริหารจัดการโครงการ จึงเกิดโครงการ FOOD FOR GOOD ขึ้น เพื่อต้องการช่วยดูแลเรื่องอาหารและโภชนาการของเด็กๆ
“ตอนเริ่มก็ไม่ได้ทำเป็นโครงการระยะยาว คิดแค่ว่าอยากจะช่วย และอยากสร้างความร่วมมือกับพาร์ทเนอร์ในธุรกิจเดียวกัน ทั้งธุรกิจโรงแรมและร้านอาหาร ใช้ความเชี่ยวชาญของเรา และความใจดีของพาร์ทเนอร์ทุกท่านในการระดมทุน ปีแรกเราระดมทุนเพื่อบริจาคให้กับ 3 มูลนิธิเท่านั้น และหลังจากนั้นเราก็ทำงานในเชิงลึกมากขึ้น”
ด้วยความเชื่อว่า “โภชนาการที่ดี” คือรากฐานของการเจริญเติบโต เด็กทุกคนควรได้รับอาหารและสารอาหารที่ถูกต้อง ครบถ้วน เหมาะสมตามวัย FOOD FOR GOOD จึงทำหน้าที่เป็นตัวกลางที่ช่วยสร้างการมีส่วนร่วมของสังคม เพื่อส่งเสริมให้เด็กมีความสมดุลทางโภชนาการ ด้วยกลไกการทำงาน 4 GOOD อันได้แก่
GOOD FOOD ระดมทรัพยากร : สนับสนุนงบประมาณค่าอาหารเพิ่มเติมให้กับโรงเรียนที่ขาดแคลน
GOOD KNOWLEDGE เสริมความรู้โภชนาการรอบด้าน : ให้ครูและแม่ครัวสามารถจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนได้อย่างถูกต้อง รวมถึงการส่งเสริมความรู้ให้ทั้งเด็กนักเรียนและผู้ปกครองด้วย
GOOD FARM แหล่งอาหารปลอดภัยในโรงเรียน : สร้างแหล่งผลิตอาหารปลอดภัย และส่งเสริมให้เกิดกองทุนหมุนเวียนในชุมชนเพื่อความมั่นคงทางอาหารในระยะยาว
GOOD HEALTH ติดตามภาวะโภชนาการของเด็กอย่างใกล้ชิด : ทำงานร่วมกับบุคลากรในโรงเรียนและสาธารณสุขในพื้นที่เพื่อการติดตามผล ดูแล และลดจำนวนเด็กที่มีภาวะทุพโภชนาการ
ไม่ใช่โครงการเพื่อระดมทุนบริจาคเป็นค่าอาหารให้กับโรงเรียนที่ขาดแคลนเท่านั้น แต่ FOOD FOR GOOD เป็นการให้ที่ไม่จบแค่มื้ออาหาร เพราะไม่ว่าจะเป็นเรื่องของการทำธุรกิจหรือการทำมูลนิธิ ต่างก็ตั้งมั่นในปรัชญาเดียวกัน คือ ‘เราจะอยู่ได้อย่างไรอย่างยั่งยืน’ จึงต้องมีทั้งเรื่องของการสร้างความเข้าใจและสร้างความร่วมมือ ซึ่งจะทำให้เกิดผลที่ยั่งยืนกว่าการให้แค่งบประมาณเพียงอย่างเดียว
“เรารู้ว่าเราควรสอนจับปลามากกว่าการให้ปลา จึงต้องสร้างความเข้าใจให้กับผู้บริจาคด้วยว่าสิ่งที่เรากำลังทำอยู่นั้นเพื่ออะไร เราไม่ได้อยากทำ 1 อีเวนต์แล้วจบ แต่เราทำงานในรูปแบบการจัดการที่วัดผลได้ ซึ่งมันจะทำให้เกิดประสิทธิภาพและความต่อเนื่องในงาน ไม่ได้แค่เอาเงินไปช่วยค่าอาหาร แต่เราทำมากกว่านั้นเราอยากเอาองค์ความรู้ที่เรามีเข้าไปให้กับทุกโรงเรียนทั่วประเทศ อยากให้ทุกโรงเรียนหรือสถานดูแลเด็ก สามารถนำหลักสูตรของ FOOD FOR GOOD ไปใช้ได้” คุณประภาพรรณ บรรลุศิลป์ รองผู้อำนวยการโครงการ FOOD FOR GOOD มูลนิธิยุวพัฒน์ อธิบายเพิ่มเติมถึงเป้าหมายของโครงการ
การให้ที่ไม่จบแค่มื้ออาหาร
ตลอดระยะเวลา 9 ปีของโครงการซึ่งได้ขยายพื้นที่ในการให้ความช่วยเหลือมากขึ้น ปัจจุบัน FOOD FOR GOOD ทำงานให้กับ 125 โรงเรียน ใน 36 จังหวัด มีเครื่องมือและแนวทางการดูแลโภชนาการเด็กที่มีประสิทธิภาพ คุณครู 368 คน ได้รับการพัฒนาศักยภาพด้านการจัดการอาหารและโภชนาการเด็ก นักเรียน 23,790 คน ได้รับการดูแลโภชนาการที่เหมาะสม และสามารถส่งเสริมโภชนาการได้ครบถ้วนให้กับเด็กๆ ไปแล้วกว่า 4,527,996 มื้อ พบปัญหาและมีการพัฒนาด้านการทำงานอยู่เสมอ เพราะแต่ละพื้นที่ แต่ละภูมิภาคย่อมมีปัญหาและความต้องการที่แตกต่างกัน แต่ปัญหาหลักที่สำคัญที่สุดคือเรื่องการจัดการกับงบประมาณและองค์ความรู้ของบุคลากร
เงินที่ได้จึงถูกจัดสรรอย่างเป็นสัดส่วน มีทั้งนำไปช่วยเรื่องงบประมาณด้านการจัดหาวัตถุดิบ และอีกส่วนหนึ่งคือการนำไปพัฒนาด้านองค์ความรู้ ซึ่งมาจากสารพัดปัญหาตั้งแต่คุณครูหรือแม่ครัวไม่มีความรู้เรื่องโภชนาการที่มากนัก แม่ครัวไม่รู้จะคิดเมนูอะไร ที่โรงเรียนปลูกฟักทองได้มากแต่ไม่รู้จะเอาไปทำอะไร เครื่องวัดความสูงหรือเครื่องชั่งน้ำหนักไม่ได้มาตรฐาน บางโรงเรียนไม่มีรถขนส่งอาหาร ไม่มีไฟฟ้าใช้ บางพื้นที่น้ำมีตะกอนหินปูน ความรู้คือเรื่องการบริการจัดการ การวางแผนเมนูอาหาร วางแผนการซื้อวัตถุดิบ ฯลฯ
“การทำงานของพัฒนาและเปลี่ยนแปลงไปตลอดเพื่อความยั่งยืน เพราะเราพบว่าปัญหาจริงๆ มันไม่ได้มีเพียงเรื่องเงิน แต่ยังมีเรื่องของการวางแผนมื้ออาหาร การบริหารจัดการมื้ออาหารของเด็ก และการติดตามผลเรื่องของสุขภาวะ จึงเริ่มมีนักโภชนาการเข้ามาทำงานร่วมกับเรา ทำให้เรารู้ลึกขึ้นว่าปัญหาจริงๆ นั้นอยู่ที่การวางแผนจัดการงบประมาณที่ได้มาให้เหมาะสม พอเพียง และหลากหลายที่สุด ส่วนใหญ่จึงเป็นเรื่องของการให้ความรู้ การติดตามสุขภาวะ นอกจากนี้เรายังให้ความรู้เรื่องการเกษตรในโรงเรียน สร้างความร่วมมือในชุมชนให้ช่วยกันดูแลโรงเรียนของพวกเขา ให้พ่อแม่ดูแลน้องๆ เช่น ต้องรับประทานอาหารเช้าที่มีประโยชน์ มีน้ำดื่มที่สะอาด ภาชนะต้องถูกสุขลักษณะอนามัย เพื่อให้เกิดความยั่งยืนและขยายผลได้อย่างทวีคูณ เป็นการส่งต่อเครื่องมือและองค์ความรู้มากกว่า เพราะเราไม่รู้ว่าในแต่ละปีเราจะสามารถหาเงินมาช่วยโรงเรียนได้มากแค่ไหน”
พื้นฐานสำคัญที่สุดคือ ‘องค์ความรู้’ อันเป็นเครื่องมือที่จะช่วยให้ประสิทธิผลผลต่อเนื่องในระยะยาว เพราะโครงการ FOOD FOR GOOD จะอยู่ทำงานร่วมกับแต่ละโรงเรียนเพียง 1 ปีเท่านั้น จะเป็นปีที่ทำงานอย่างเข้มข้น อบรม สร้างความเข้าใจ ป้อนความรู้ต่างๆ ให้กับบุคลากรที่เกี่ยวข้องกับการดูแลเด็กๆ ในโรงเรียน ต่อเนื่องไปจนถึงคนในชุมชน ช่วยวางแผนด้านโภชนาการที่เหมาะสมกับแต่ละพื้นที่ ทั้งยังมีเจ้าหน้าที่คอยให้คำปรึกษาระหว่างทาง มีคู่มือเรื่องสุขภาวะทางด้านโภชนาการ และมีการติดตามผลหลังจาก 1 ปีแรกที่ทำงานร่วมกัน จากนั้นโรงเรียนก็จะสามารถดำเนินงานต่อไปได้ด้วยตัวเอง
“เราไม่ได้คิดค้นอะไรใหม่เลย แต่มันคือหลักการด้านโภชนาการที่พวกเรารู้อยู่แล้ว เพียงแต่เรานำความรู้นั้นมาปรับให้เข้ากับบริบทของแต่ละโรงเรียน เราให้เงินคู่กับความรู้ หรือบางโรงเรียนที่ไม่ได้ขาดงบประมาณ แต่ขาดด้านองค์ความรู้ เราก็เข้าไปเติมในสิ่งนั้น เรามีเครื่องมือที่ค่อนข้างพร้อมอยู่แล้ว และเราทำงานในทุกๆ ภาค เราจึงพอจะทราบว่าปัญหาของแต่ละภูมิภาคคืออะไร อย่างภาคเหนือจะมีปัญหาเรื่องก็จะขาดแคลนจริงๆ แต่ชุมชนเข้มแข็ง ภาคอีสานมีเงินแต่ครอบครัวไม่อบอุ่น ภาคกลางก็อาจจะมีปัญหาอีกเรื่องหนึ่ง ซึ่งเราจะสามารถเจาะลึกและพัฒนาหลักสูตรให้เหมาะสมขึ้น พร้อมกับขยายผลให้ได้มากที่สุด”
อย่างไรก็ตามการระดมทุนก็ยังเป็นจุดเริ่มต้นที่สำคัญ โครงการ FOOD FOR GOOD จึงมีการตั้งเป้าเพื่อระดมเงินทุนในทุกๆ ปี ให้เพียงพอกับความต้องการของโรงเรียนที่ขาดแคลน ซึ่งหนึ่งในกิจกรรมระดมทุนที่เพิ่งจัดขึ้นในจังหวัดเชียงใหม่คือ FOOD FOR GOOD Fundraising Charity Dinner ที่ รายา เฮอริเทจ เชียงใหม่ รวมถึงยังเปิดรับพาร์ทเนอร์จากทุกภาคส่วนเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืนยิ่งขึ้น
“เราสร้างการเรียนรู้ร่วมกันของคนทั้งชุมชน เพราะมันไม่ใช่หน้าที่ของคุณครูเพียงคนเดียว แต่ต้องร่วมกันทั้งโรงพยาบาลส่งเสริมสุขภาพตำบล ผู้ปกครอง ปราชญ์ชาวบ้าน ล่าสุดมีเจ้าอาวาสมาร่วมด้วย ท่านบอกว่าจะให้ข้าวสารกับโรงเรียน รวมถึงพาร์ทเนอร์จากภาคเอกชน เช่น ธนาคารกรุงศรีที่เข้ามาช่วยพัฒนาโปรแกรมวัดภาวะโภชนาการให้ใช้ง่าย คำนวณง่าย ไม่จำเป็นต้องใช้ Internet หรือทีมเชฟที่มาช่วยให้ความรู้เรื่องวัตถุดิบ การดูแลครัว และเรื่องการเกษตร เพราะปลายทางคือ เราอยากเห็นเด็กไทยมีภาวะโภชนาการที่ดี”
FOOD FOR GOOD ต้องการสร้างรากฐานเรื่องโภชนาการในโรงเรียนให้ดีขึ้นอย่างรอบด้าน ไม่ใช่เพียงสนับสนุนเงินเพื่อซื้อวัตถุดิบ แต่ยังให้ความสำคัญกับการพัฒนาความรู้ของบุคลากรที่เกี่ยวข้อง เพื่อร่วมสร้างวิธีที่เอื้อให้เกิดมื้ออาหารคุณภาพ และวิธีการดูแลโภชนาการเด็กที่ต่อเนื่อง เพราะเรื่องโภชนาการของเด็ก ไม่ใช่แค่เด็กๆ เท่านั้นที่ต้องใส่ใจ แต่เป็นเรื่องของพวกเราทุกคน
สำหรับผู้สนใจที่ต้องการสนับสนุนทั้งในเรื่องการเป็นพาร์ทเนอร์ หรือต้องการบริจาคให้กับโครงการฯ
สามารถติดต่อ Food for Good ได้ที่ เลขที่ 1 ซ.พรีเมียร์ 2 ถ.ศรีนครินทร์ แขวงหนองบอน เขตประเวศ กรุงเทพฯ 10250
โทร : 02 301 1149
เว็บไซต์ : www.foodforgood.or.th
อีเมล : [email protected]
Facebook : www..facebook.com/foodforgoodth
Instagram : www.instagram.com/foodforgoodth
Youtube : www.youtube.com/@foodforgood-thailand1113/videos
